Niet kennen is het ware kennen

De Chinese filosoof Zhuang Zi leefde in de vierde eeuw voor onze jaartelling, in dezelfde tijd als Aristoteles. Hij wordt gezien als een van de drie grondleggers van het taoisme. Ook had hij grote invloed op het zenboeddhisme.

Kristofer Schipper vertaalde de geschriften van Zhuang Zi voor het eerst rechtstreeks naar het Nederlands.

In onderstaand citaat zijn Hoogste Zuiverheid en Geen Begin in gesprek. Hoogste Zuiverheid (Taiqing) is een benaming van de Tao. Geen Begin is een metafoor voor een aspect van de Tao.

‘Niet kennen is diep, en wel kennen is oppervlakkig. Niet kennen raakt het innerlijke, en wel kennen alleen de buitenkant,’ antwoordde Geen Begin.

‘Niet kennen is dus het [ware] kennen,’ zei Hoogste Zuiverheid, en keek naar boven met een zucht. ‘En echt kennen is dus niet kennen! Maar wie heeft de kennis van het niet kennen?’

‘De Tao kun je niet vernemen, want als je hem verneemt is het de Tao niet meer; de Tao kun je niet zien, want als je hem ziet is het de Tao niet meer; de Tao kun je niet in woorden uitdrukken, want als je hem in woorden uitdrukt is het de Tao niet meer. Besef dan dat wat alle vormen vorm geeft zelf geen vorm heeft! Er is geen naam die op de Tao kan worden toegepast,’ zei Geen Begin.

Geen Begin zei opnieuw: ‘Hij die op de vraag naar de Tao antwoord geeft, kent de Tao niet. Hij die desalniettemin naar de Tao vraagt, zal eveneens niets over de Tao vernemen. Over de Tao valt niets te vragen, en op zulke vragen valt niets te antwoorden. [..]’

uit: ‘Zhuang Zi, de volledige geschriften’, vertaald door Kristofer Schipper (pag 290-291).

.